Bakan Işıkhan: Herkesin mutabık kalacağı bir asgari ücret tutarında uzlaşılacağını umut ediyoruz

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2024 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanun Teklifi’ni görüşmek üzere AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı. CHP’li milletvekilleri komisyon toplantısına; Kocaeli’nin Dilovası ilçesinde kozmetik fabrikasında çıkan yangında hayatını kaybeden 6 kişinin fotoğraflarının ve kişisel bilgilerinin yer aldığı kartvizitlerin yanı sıra ‘Kaza değil cinayet’ ve 2024 yılı sonunda CİMER’e yapılan şikayet mesajının olduğu görsellerle katıldı.

‘NE GEREKİYORSA YAPACAĞIZ’

Bakan Işıkhan, Dilovası’ndaki yangınla ilgili, “Hepimizi üzüntüye boğan, Kocaeli Dilovası’nda gerçekleşen patlamada hayatını kaybeden kardeşlerimize buradan bir kez daha Allah’tan rahmet, yaralanan kardeşlerimize geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. Patlamanın hemen ardından Dilovası’na giderek incelemelerde bulundum. Başmüfettişlerimizi ve müfettişlerimizi görevlendirerek soruşturma başlattım. Bir yandan idari süreç, diğer yandan adli süreç eş zamanlı olarak devam ediyor. Soruşturmanın selameti açısından İŞKUR ve SGK il müdürlerimizle birlikte toplam 7 personeli açığa aldık. Bizler de bu sürecin takipçisi olacağız. Soruşturmanın sağlıklı bir şekilde yürütülmesi, sorumlu olanların tespit edilmesi ve hesap vermesi noktasında ne gerekiyorsa yapıyoruz” diye konuştu.

‘BAZI GELENEKSEL İŞ KOLLARI ÖNEMİNİ YİTİRMEKTEDİR’

Teknolojinin etkisiyle sosyoekonomik alanda yaşanan köklü değişimlerin çalışma hayatını kökten değiştirdiğini söyleyen Bakan Işıkhan, “Yalnızca iş yaratmak değil, nitelikli ve güvenceli istihdam oluşturmak artık her ülke için öncelikli bir mesele haline gelmiştir. Bu küresel koşullar içinde demografik dönüşüm hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler için belirleyici bir mesele olarak öne çıkmaktadır. Bir yanda nüfusu hızla yaşanan ekonomiler çalışma çağındaki nüfusun daralmasıyla üretkenlik ve sosyal güvenlik dengelerini koruma mücadelesi verirken, diğer yanda genç nüfusu fazla olan ülkeler eğitimden istihdama geçişte etkin politikalar üretmek zorundadır. Buna ek olarak, teknolojik dönüşüm ve dijitalleşme iş yapma biçimlerini köklü bir şekilde değiştirmekte, süreç yeni meslek alanlarını ortaya çıkarırken ne yazık ki bazı geleneksel iş kolları da önemini yitirmektedir” dedi.

‘DEPREM BÖLGESİNDE YAPILANDIRMA SÜRESİNİ UZATTIK’

Bakan Işıkhan, tüm hedef ve önceliklerinin Türkiye’nin üretim, güçlü, rekabetçi ve kapsayıcı bir çalışma hayatı vizyonunu gerçekleştirmek olduğunu kaydetti. Bakan Işıkhan, “Kahramanmaraş merkezli depremlerle ilgili olarak, depremin hemen ardından bölgedeki işverenlerimizi ve çalışanlarımızı koruyacak birçok tedbiri hayata geçirmiştik. Bölgede bugüne kadar toplam 40 milyara yakın harcama tutarıyla kısa çalışma ödeneği, nakdi ücret desteği, TYP ve işsizlik ödeneği gibi programlarla çalışanlarımızın ve vatandaşlarımızın yanında olduk. Tüm bu çalışmalarımızın neticesinde, depremden en çok etkilenen 11 ilde toplam çalışan sigortalı sayısı deprem öncesinde 2022 yılı Aralık ayı itibarıyla 1 milyon 889 bin iken bu sayı depremden sonra yarı yarıya düşmüş, son yayınlanan 2025 yılı Ağustos ayı verilerine göre sigortalı sayısı 2 milyon 4 bin olarak gerçekleşmiştir. Böylece, istihdam ve iş gücü anlamında bölgedeki toparlanmanın büyük oranda gerçekleştiği bilgisini sizlere vermek isterim. Öte yandan, deprem bölgesindeki işveren ve çalışanlarımızın yapılandırma süresini uzattık ve prim borçlarını erteledik” değerlendirmesinde bulundu.

‘41,6 MİLYAR LİRA ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ VERDİK’

Işıkhan, 2025-2028 dönemini kapsayan ulusal istihdam stratejisi ve sendikalaşma oranlarına ilişkin, “2013 yılında yüzde 9,21 seviyelerinde olan işçi sendikalaşma oranı 2025 yılı itibarıyla yüzde 14,02 seviyelerine yükselmiştir. Kamu görevlilerinde ise 2002 yılında yüzde 47,94 olan sendikalaşma oranı 2025 yılında yüzde 76,88 seviyelerine çıkmıştır. Geçtiğimiz dönemde Asgari Ücret Tespit Komisyonunda asgari ücret net 22 bin 104 liraya yükseltildi; böylece, 2002 yılında 184 lira olan asgari ücret reel olarak yüzde 223 artırılmış oldu. Bu sene de aralık ayında 2026 yılında uygulanacak asgari ücreti belirlemek için komisyon toplanacaktır. Herkesin mutabık kaldığı bir asgari ücret tutarında uzlaşılacağını umut ediyoruz. 2016 yılında başlattığımız asgari ücret desteğini 2025 yılı için aylık 1000 liraya yükselttik. 2025 yılının ilk 8 ayında 1,5 milyon iş yerine yaklaşık olarak 41,6 milyar lira asgari ücret desteği verdik” değerlendirmesinde bulundu.

‘MEVZUATA AYKIRI İŞ YERLERİNE 1,1 MİLYAR LİRA CEZA’

Bakan Işıkhan, 2002 yılına göre emeğin milli gelirden aldığı payın yüzde 24,8’den yüzde 36’ya çıkarak tarihin en yüksek noktasına ulaştığını ve bu sayede çalışanların enflasyon karşısında koruma ilkesinin sürdürüldüğünü ekledi. Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Politika Belgesi hazırlıklarına başladıklarını aktaran Bakan Işıkhan, “Bakanlık merkez teşkilatımızda görevli 889 iş müfettişimizle uyguladığımız rehberlik temelli denetim yaklaşımı sayesinde iş yerlerinde belirlenen uygunsuzlukların yaklaşık yüzde 90’ı teftiş süresi içerisinde düzeltilmektedir. 2025 yılı Ekim ayı itibarıyla 9 bin 921 iş yerinde rehberlik temelli yaklaşımla rehberlik ve teftiş faaliyetlerini yürüttük, bu kapsamda 1 milyon 207 bin 422 çalışana ulaştık. Yapılan teftişlerde eksik işçilik alacaklarına ilişkin yaklaşık 954 milyon liranın işçilere ödenmesini, ‘vergi’ ve ‘sigorta primi’ adı altında da kamuya yaklaşık 540 milyon liranın aktarılmasını sağladık. Mevzuata aykırılığı devam eden iş yerlerine 1,1 milyar lira idari para cezası uyguladık. İşçilerimizin alın teri ve hakları söz konusu olduğunda mevzuatımız çerçevesinde gerekli her türlü idari adımı atıyoruz. İşçilerimizin haklarını koruyoruz. Bununla birlikte yerel seçimlerden sonra sendikal ayrımcılık, işten çıkarma ve mobbing konularıyla ilgili bakanlığımıza ulaşan 141 adet ihbar ve şikayet başvurusuna ilişkin yapılan incelemeler sonucunda belediyeler ve iştirakleri hakkında yaklaşık 66 milyon lira idari para cezası uygulayarak 570 milyon lira işçi alacağının ödenmesini sağladık. İşyerinde psikolojik tacizin, mobbingin önlenmesi konulu 2025-3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’ni yürürlüğe koyduk” ifadelerini kullandı.

‘KAYIT DIŞINA 2,3 MİLYAR LİRA CEZA’

İş gücü piyasasını güçlendirmek için Açık İş Kapısı Projesinin önümüzdeki dönem uygulanacağını ifade eden Bakan Işıkhan, proje sayesinde istihdam ve eğitimde olmayan gençleri kalıcı istihdam etmek istediklerini dile getirdi. Kayıt dışı istihdam oranının 2002 yılından bu yana düşüş eğilimine girdiğini belirten Bakan Işıkhan, “2025 yılı içerisinde kayıt dışı istihdamın azaltılmasına yönelik olarak yoğun denetim faaliyetleri yürütülmüş, yılın ilk 9 ayda kayıt dışı işçi çalıştıran iş yerlerine 2,3 milyar lira idari para cezası uygulanmıştır. Öte taraftan sosyal güvenlik kapsamımız yüzde 99 seviyesine ulaşmıştır. Temmuz ayı itibarıyla 5,7 milyon kişinin GSS primini devletimiz karşılamıştır. 2025 yılı sonunda toplam ödemenin 128,7 milyar lira olması öngörülmektedir. 2000’li yılların başında bedeli ödenen ilaç sayısı 3 bin 986 iken, 2025 Ekim ayı sonu itibarıyla 8 bin 715 ilaç geri ödeme kapsamına alınmıştır. 2025 yılı içerisinde 353 ilaç geri ödeme kapsamına alınmış, bunun 50 adedi kanser tedavisinde kullanılan ilaçlardır” diye konuştu.

Bakan Işıkhan, ayrıca bakanlık ve bağlı kuruluşların 2026 yılı bütçesinin 442 milyar 131 milyon lira olduğunu söyledi.

‘SENDİKAL ÖZGÜRLÜĞÜ ENGELLEYEN İŞVERENLERE 58 MİLYON TL İDARİ PARA CEZASI UYGULANDI’

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın sunumunun ardından milletvekilleri bütçe üzerine değerlendirmelerde bulundu ve sorular sordu. Bakan Işıkhan, milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Sendikal özgürlükler ile ilgili soruyu değerlendiren Bakan Işıkhan, “Bakanlığımız Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı’na intikal eden sendikal özgürlüklerin engellendiği iddialarına ilişkin başvurular çok hızlı bir şekilde öncelikli olarak değerlendirilmekte ve tamamına teftişe gidilerek inceleme yapılmaktadır. Bu kapsamda 2023-2025 yılları arasında intikal eden sendikal özgürlüklerin engellendiği iddialarına yönelik yaklaşık olarak 882 başvuruya istinaden 6356 sayılı Kanun kapsamında iş yerlerinde yapılan denetimler sonucunda mevzuata aykırı fiilleri tespit edilen işverenlere yaklaşık 58 milyon lira idari para cezası uygulanmıştır” ifadelerini kullandı.

‘GERİ ÖDEME LİSTESİNE 889 ADET KANSER İLACI BULUNUYOR’

Geri ödeme listesine alınan ilaç sayısının 8 bin 715’e çıktığını kaydeden Bakan Işıkhan, “Geri ödeme listelerinde 94 adedi yurt dışından şahsi tedavi için tedarik edilmekte olan, 795 adeti ise ülkemizde ruhsatı bulunan toplamda 889 adet kanser ilacı bulunmaktadır. Kasım ayı tarihleri arasında 46 adet yurt içi, 4 adet yurt dışı olmak üzere de 50 adet kanser ilacı geri ödeme kapsamına alınmıştır” diye konuştu.

‘SGK’YA BORCU OLAN İLK 10 BELEDİYENİNİ 8’İ CHP’Lİ’

Bakan Işıkhan, belediyelerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) olan toplam borcu ile ilgili soru üzerine şöyle cevap verdi:

“2025 yılı Ağustos ayı itibarıyla belediyelerin ve bağlı kuruluşlarının ve şirketlerinin SGK’ye toplam borcu 234,2 milyar liradır. SGK’ya borcu olan belediyeler arasında hiçbir şekilde ayrım yapılmamakta olup, belediyelerin SGK’ya olan borçlarını ödeme noktasında irade beyan etmeleri durumunda ilgili mevzuat kapsamında gereken tüm kolaylıklar gösterilmektedir. Benim tüm demeçlerimde siyasi partilere eşit mesafede olduğumu ve borcunu ödeme gayretinde bulunan tüm belediyelere biz kapımızın açık olduğunu ifade ettik. Bakın, şöyle yapalım; biz mevzuat kapsamında gerekli olan tüm kolaylıkları gösterdik ancak maalesef biz SGK borçlarını tahsil etmek için adımlar attığımızda, borcu dile getirdiğimizde ne yazık ki bundan rahatsız oluyorlar. Biz SGK’ya olan borçları tahsil etmeliyiz. SGK’yı mali olarak güçlü tutmak ve vatandaşlarımıza ve emeklilerimize daha iyi hizmet etmek ve onların maaşlarını ödemek durumundayız. Belediye borçları neden önemli? Çünkü SGK’ya en borçlu kurumların neredeyse tamamı belediyelerin şirketleri. En borçlu belediyelerle ilgili olarak şunları söyleyebilirim: Türkiye genelinde SGK’ya borcu olan ilk 10 belediyenin 8’i CHP’li belediyeler. Ben Sayın Veli Ağbaba’ya da teşekkür ediyorum. Çankaya Belediye Başkanıyla bir araya geldik, 1,5 milyarlık borcu yapılandırdık, değil mi Sayın Vekilim?”

‘MESLEKİ VE TEKNİK EĞİTİME BİRAZ DAHA EĞİLMEMİZ GEREKİYOR’

Nitelikli iş gücü sorusu ile ilgili konuşan Bakan Işıkhan, Aktif İşgücü Programlarından 4,9 milyon vatandaşın yararlandığını, meslek eğitim kurslarından 2,6 milyon kişinin faydalandığını kaydederek, “Tabii, bu sorunu gittiğimiz her yerde ara eleman sorunu söz konusu. Yani Milli Eğitim Bakanlığımızla özellikle mesleki ve teknik eğitime biraz daha eğilmemiz gerektiğini ben de düşünüyorum. Bu iş gücü açığını, ara personel sorununu da bu şekilde çözmemiz gerekiyor ama sadece Çalışma Bakanlığı’nın bir görevi değil, hep birlikte mücadele etmemiz gerek. YÖK’le ilgili koordinasyonu yapmamız lazım” dedi.

‘İMALAT SANAYİSİNİ KORUYUP, BÜYÜTMEK İÇİN ÖNLEMLER ALIYORUZ’

Bakan Işıkhan, Bolu Kartalkaya otel yangını ile ilgili bakanlık personeline ilişkin soruşturma izninin Danıştay kararından önce verildiğini söyledi. İş gücü piyasasını iyileştirmek için çalışma yaptıklarını vurgulayan Bakan Işıkhan, “Mevcut dezenflasyon politikalarına rağmen uyguladığımız kararlı politikalar sayesinde işsizlik oranı, son 29 aydır tek haneli seviyelerde seyrediyor. İşsizlik yüzde 8,6; istihdam oranı yüzde 48,9; iş gücüne katılım yüzde 53,5 seviyesine ulaştı. Kadınların iş gücüne katılım oranı 2007 yılında yüzde 20 iken bu oran yüzde 37’ye yükseldi. 2019’da yüzde 27 olan genç işsizlik oranı 12 puanlık bir düşüşle yüzde 14,9’a geriledi. Bu tabloyu kalıcı kılmak ve özellikle de imalat sanayisini koruyup büyütmek için çeşitli önlemler alıyoruz. Yakında yüce Meclisimizin gündemine gelecek bununla ilgili hazırladığımız yasa düzenlemesi var. İstihdamın korunması, üretim kapasitesinin sürdürülebilirliğinin güçlendirilmesi amacıyla 2025 yılında tekstil, hazır giyim, deri ve mobilya sektörlerinde uygulanan, teşviki esas alan yeni destek modelinin 2026 yılında da uygulanmasına yönelik kanun teklifimizi yüce Meclisimize sunduk. Burada hedef grup içerisinde emek yoğun üretim yapan KOBİ’lerimizi ve büyük ölçekli işletmelerimizi desteklemeyi hedefliyoruz. Bu amaçla, İşsizlik Sigortası Fonu’muzdan da yaklaşık 48 milyar lira kaynak ayırdık” değerlendirmesinde bulundu.

BÜTÇE KABUL EDİLDİ

Bakan Işıkhan’ın soruları yanıtlamasının ardından Komisyon Başkanı Muş, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile ona bağlı kuruluşların 2026 yılı bütçe teklifini okuttu. Oylama sonucunda bütçe komisyonda kabul edildi. Başkan Muş, komisyonu, saat 10.00’da toplanmak üzere kapattı.